Υστέρηση 7,5 δισ. ευρώ στα έσοδα του Δημοσίου

Τον απόλυτο εκτροχιασμό του κρατικού προϋπολογισμού του 2009 επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που δημοσιοποιήθηκαν με καθυστέρηση χθες το απόγευμα, προκαλώντας απογοήτευση και βαθιά ανησυχία.

Το έλλειμμα του προϋπολογισμού εκτινάχθηκε, στο τέλος Ιουνίου, στα 17,5 δισ. ευρώ ή στο 7,1% του ΑΕΠ, διαψεύδοντας με το χειρότερο τρόπο και τις πλέον ανησυχητικές προβλέψεις που είχαν διατυπωθεί.

Οι δραματικές αποκλίσεις στα έσοδα και στις δαπάνες φέρνουν πιο κοντά το σενάριο της επιβολής νέων μέτρων το φθινόπωρο, τουλάχιστον πριν από τις 24 Οκτωβρίου, που πρέπει ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Γιάννης Παπαθανασίου, να παρουσιάσει στην Κομισιόν πακέτο μέτρων για τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ.

Μόνο η υστέρηση στα έσοδα, στο πρώτο εξάμηνο, φτάνει στα 7,5 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με το στόχο του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες παρουσιάζουν αναλογικά μικρή υπέρβαση κατά 400 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, το έλλειμμα διαμορφώθηκε, στο πρώτο εξάμηνο του έτους, σε 17,48 δισ. ευρώ, ποσό που υπερβαίνει το στόχο του υπουργείου Οικονομίας για ολόκληρο το 2009, κατά 4,8 δισ. ευρώ.

Δηλαδή το έλλειμμα του εξαμήνου είναι υψηλότερο κατά 4,8 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τον ετήσιο στόχο, ο οποίος, για να προσεγγιστεί, απαιτείται στο δεύτερο εξάμηνο ο προϋπολογισμός να εμφανίζει πλεονάσματα.

Ως ποσοστό του ΑΕΠ φτάνει ήδη στο 7,1% και προσεγγίζει τα επίπεδα του ταμιακού ελλείμματος που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος (7,2% του ΑΕΠ).

Σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2008, το έλλειμμα είναι αυξημένο κατά 92,3%.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην υλοποίηση του φετινού προϋπολογισμού είναι τα δημόσια έσοδα, καθώς κυρίως οι αστοχίες στη φορολογική πολιτική, σε συνδυασμό με την ύφεση που δημιουργεί η κρίση, έχουν δημιουργήσει μία «τρύπα» ύψους 7,5 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, τα καθαρά έσοδα, στο πρώτο εξάμηνο, ανήλθαν σε 22,2 δισ. ευρώ, από 22,95 δισ. ευρώ, πέρυσι στο πρώτο εξάμηνο, σημειώνοντας μείωση κατά 3,3%, όταν ο στόχος είναι η αύξησή τους κατά 14% αρχικά και κατόπιν ο στόχος προσγειώθηκε στο 12%.

Με βάση τις εκτιμήσεις του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, στο πρώτο εξάμηνο του 2009 θα έπρεπε να εισπραχθούν 29,64 δισ. ευρώ, αλλά τελικά εισπράχθηκαν 7,5 δισ. ευρώ λιγότερα, ποσό που ανέρχεται στο 3% του ΑΕΠ.

Φταίει η… κρίση

Το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, σε ανακοίνωσή του, υποστηρίζει ότι για τον εκτροχιασμό του προϋπολογισμού ευθύνεται η οικονομική κρίση, που στέρησε έσοδα, αλλά και αύξησε τις κρατικές δαπάνες, ενώ προσδοκά βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών στο δεύτερο εξάμηνο, με την απόδοση των εισπρακτικών μέτρων.

Ειδικότερα, για τη μείωση των εσόδων το ΥΠΟΙΟ αναφέρει ότι «η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη διεθνή οικονομική κρίση που επηρεάζει και τη χώρα μας, με μείωση της συνολικής ζήτησης και εμφανείς επιπτώσεις στα έσοδα από φόρους συναλλαγών και κατανάλωσης. Ιδιαίτερα μειωμένες είναι οι εισπράξεις από ΦΠΑ, αλλά και από φόρους μεταβίβασης ακινήτων και τέλη ταξινόμησης αυτοκινήτων».

Προσθέτει ακόμα ότι «παρά τον περιορισμένο ρυθμό αύξησης των εσόδων και προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα της αγοράς, προχωρήσαμε στην υλοποίηση της πολιτικής μας απόφασης να επιταχύνουμε, λόγω της κρίσης, τις επιστροφές φόρων, με αποτέλεσμα αυτές να είναι αυξημένες κατά 593 εκατ. ευρώ (31,9%) σε σχέση με το 2008».

Δαπάνες

Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, σημειώνει ότι «οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκαν στο 50,3% σε σχέση με τις ετήσιες προβλέψεις του επικαιροποιημένου ΠΣΑ παρ' όλο που διατέθηκαν αυξημένα κονδύλια για τη χορήγηση του έκτακτου επιδόματος κοινωνικής συνοχής στους χαμηλοσυνταξιούχους άνεργους και ΑμΕΑ (300 εκατ. ευρώ), για την έκτακτη οικονομική παροχή στους υπαλλήλους και συνταξιούχους του Δημοσίου (164 εκατ. ευρώ), για την αύξηση των μισθών των ιατρών του ΕΣΥ λόγω του νέου μισθολογίου τους (40 εκατ. ευρώ), για την αύξηση των προνοιακών επιδομάτων και των δαπανών για επιδόματα πολυτέκνων (120 εκατ. ευρώ), για την αντιμετώπιση των δαπανών των ειδικών λογαριασμών που ενσωματώθηκαν στον προϋπολογισμό (ενώ το αντίστοιχο διάστημα του έτους 2008 βάρυναν τους ειδικούς λογαριασμούς) και στις επιχορηγήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΝΑΤ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ) ποσού ύψους 1.305 εκατ. ευρώ, στις αυξημένες κατά 434 εκατ. ευρώ δαπάνες για τόκους, λόγω της διεθνούς κρίσης και της αναγκαίας αναπροσαρμογής της εκδοτικής και διαχειριστικής στρατηγικής μας, στις αυξημένες αποδόσεις στους ΟΤΑ α' και β' βαθμού 491 εκατ. ευρώ -στις οποίες περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 214 εκατ. ευρώ για την καταβολή της πρώτης δόσης στους ΟΤΑ α' βαθμού από τη ρύθμιση παλαιοτέρων οφειλών-, στις δαπάνες (λειτουργικού χαρακτήρα και οικονομικής ενίσχυσης των πολιτικών κομμάτων) για τη διενέργεια των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (36 εκατ. ευρώ) και, τέλος, στη διάθεση 294 εκατ. ευρώ σε εκτέλεση αποφάσεων του Διαιτητικού Δικαστηρίου, που επιδικάστηκαν υπέρ της Ολυμπιακής Αεροπορίας και κατά του ελληνικού Δημοσίου και αφορούσαν την επίλυση διαφορών μεταξύ τους.

Επιπλέον, το ΥΠΟΙΟ αναφέρει ότι, με στόχο την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και την ενίσχυση της ρευστότητας και των αγορών της περιφέρειας σε μία δύσκολη περίοδο λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης, από τις αρχές του έτους επιταχύνθηκε η χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, καταβάλλοντας ήδη από το πρώτο εξάμηνο το 69,8% του συνολικού ΠΔΕ, με αποτέλεσμα οι δαπάνες του να διαμορφωθούν στα 6.140 εκατ. ευρώ, έναντι 4.233 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2008, ενώ τα έσοδά του έφθασαν στα 642 εκατ. ευρώ.

Η μείωση των εσόδων του ΠΔΕ, έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2008, οφείλεται στο γεγονός ότι, το 2009, τα προγράμματα του Γ' ΚΠΣ είναι στο στάδιο της ολοκλήρωσης και, μετά την απορρόφηση του 88%, δεν πραγματοποιούνται εισπράξεις κοινοτικής συμμετοχής, δεδομένου ότι συμψηφίζεται η προκαταβολή (7%), η οποία είχε εισπραχθεί το 2001, ενώ το υπόλοιπο 5% εισπράττεται μετά το οριστικό κλείσιμο του Γ΄ ΚΠΣ, εξηγεί το ΥΠΟΙΟ.

Ελπίδες για βελτίωση

Στη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΟΙΟ, προστίθεται ακόμα ότι οι δαπάνες για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και οι επιστροφές φόρων για όλο το 2009 δεν θα υπερβούν τα ποσά που έχουν προβλεφθεί, παρ' όλο που, φέτος, λόγω της διεθνούς κρίσης, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και οι επιστροφές φόρων αποφασίστηκε να είναι εμπροσθοβαρείς.

Επιπλέον, τα έσοδα αναμένεται να αυξηθούν το β' εξάμηνο, λόγω των εισπράξεων του ΕΤΑΚ για τα έτη 2008 και 2009, της έκτακτης εισφοράς στα εισοδήματα άνω των 60.000 ευρώ, του ειδικού φόρου σε αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού και ιδιωτικά σκάφη αναψυχής, την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων, την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στη βενζίνη των τελών σε κινητή τηλεφωνία και τυχερά παίγνια, την εντατικοποίηση των φορολογικών ελέγχων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Οι δαπάνες

Στο σκέλος των δαπανών, παρατηρείται ότι οι συνολικές δαπάνες του προϋπολογισμού ανήλθαν στο εξάμηνο σε 34,17 δισ. ευρώ, από 30,16 δισ. ευρώ πέρυσι, παρουσιάζοντας αύξηση 13,3%, με το ετήσιο του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης να είναι 9,8%.

Οι πρωτογενείς δαπάνες αυξήθηκαν στο εξάμηνο κατά 13,7%, όταν ο στόχος είναι 10,2%, και διαμορφώθηκαν σε 27,56 δισ. ευρώ, από 23,98 δισ. ευρώ πέρυσι. Οι δαπάνες για τόκους αυξήθηκαν κατά 7% και διαμορφώθηκαν σε 6,6 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, παρατηρείται σημαντική αύξηση των πληρωμών κατά 45,1%, οι οποίες ανήλθαν σε 6,14 δισ. ευρώ, από 4,23 δισ. ευρώ πέρυσι. Τα έσοδα του ΠΔΕ είναι μειωμένα δραματικά, καθώς φέτος εισπράχθηκαν μόλις 642 εκατ. ευρώ, όταν πέρυσι είχαν εισπραχθεί την ίδια περίοδο 2,35 δισ. ευρώ.

Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι το ταμιακό έλλειμμα του προϋπολογισμού (τρέχουσες εισροές εσόδων και δαπανών) έφτασε σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα, σε 18,7 δισ. ευρώ ή στο 7,5% του ΑΕΠ.

ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ

---